EWAGRIUSZ Z PONTU

PISMA ASCETYCZNE TOM. 1

Zamieszczony w tym tomie przekład obejmuje trzynaście pism naszego teologa oraz jego żywot, którego autorem jest uczeń Ewagriusza, Palladiusz. Tekst O życiu Ewagriusza tłumaczymy, jak zaznaczamy w uwagach, z francuskiego przekładu koptyjskiej wersji Historii dla Lausosa. Apoftegmaty związane z imieniem Ewagriusza zostały przedrukowane z tomu czwartego Źródeł Monastycznych. Przekład Listów opiera się – w tych miejscach, które zachowały się w oryginale – na fragmentach greckich. Pozostałą część, zachowaną w wersji syryjskiej, tłumaczymy w oparciu o przekład niemiecki. Miejscami za pomoc służy też retranslacja grecka W. Frankenberga. Przekład pisma O praktyce ascetycznej został dokonany na podstawie edycji Sources Chrétiennes, podobnie – Gnostyk. Fragmenty zaginione w oryginale tłumaczymy z francuskiego tekstu, zamieszczonego w tej edycji i rekonstruującego całość. Przekład pisma O modlitwie opiera się na Filokaliach, a pisma Trzech rozdziałów o modlitwie – na łacińskim tłumaczeniu syryjskiej wersji, wydanej przez I. Hausherra. Pismo Do mnichów i Napomnienie dla dziewicy tłumaczymy w oparciu o edycję H. Greßmanna, natomiast pismo Podstawy życia monastycznego – o edycję J. Migne’a. Przekład pisma O ośmiu duchach zła opiera się na edycji J. Migne’a (= recenzja A), z uwzględnieniem wariantów dłuższej recenzji (B). Prolog tłumaczymy w oparciu o niemiecki przekład G. Bungego nie wydanej wersji syryjskiej. Przekład O różnych rodzajach złych myśli opieramy na niedawno wydanej edycji krytycznej w Sources Chrétiennes. Tłumaczenia pisma O wadach, które przeciwne są cnotom w całości dokonujemy na podstawie edycji J. Migne’a. Z kolei pismo O mistrzach i uczniach tłumaczymy na podstawie edycji P. van den Vena. W aparacie krytycznym w dużym stopniu korzystamy z uwag zamieszczonych przez autorów edycji źródłowych.

PISMA ASCETYCZNE TOM. 2

W pierwszym tomie pism Ewagriusza z Pontu, pierwszego mnicha-pisarza, zamieściliśmy podstawowe teksty ukazujące zręby jego nauki ascetycznej. Publikując kolejny tom przekładu jego dzieł, pragniemy zagłębić się w poglądy Ewagriusza na naukę o ludzkich myślach, która była mu szczególnie bliska. W tej dziedzinie zasługi Ewagriusza są niepodważalne. Precyzyjnym językiem systematycznie wyłożył naukę środowiska monastycznego dotyczącą ascezy myśli, odciskając przy tym na niej własne piętno. Ewagriusz postrzegał psychiczną rzeczywistość jako pole, na którym kształtuje się ogólny stan moralny i duchowy człowieka, jego katastasi.