Snuff Wiktor Pielewin

Powieść „S.N.U.F.F.” to antyutopia pokazująca świat, który ulega całkowitej przemianie za sprawą technologii. Ludzie mieszkają w Big Bizie, gigantycznej kuli, która tak naprawdę jest złudzeniem, imitującym realny świat.

Powieść wyraźnie pozostaje pod wpływem, modnej aktualnie (głównie dzięki takim wieloautorskim projektom jak „Uniwersum Metro 2033”, czy „S.T.A.L.K.E.R.”), tematyce postapokaliptycznej.

Orkowie marzą o dostaniu się do Bizantium, żeby zamieszkać w Londynie, a okazuje się, że od stuleci nie istnieją Londyn, Moskwa, Paryż. Teraz ta nazwa to jedynie widok z okna mieszkania, idealne złudzenie 3D, odtworzone z archiwalnych zdjęć. Ludzie uważają, że są wolni, a tak naprawdę tkwią zamknięci w wyidealizowanym i sztucznym świecie pełnym przewodów i technologii, która ogranicza ich swobodę. Stworzono nawet sztuczne lalki (sury), które imitują żywych ludzi, a w rzeczywistości są nimi w większym stopniu, niż prawdziwi ludzie – zdolne są do bezinteresownej miłości, rozumują lepiej niż ludzie, a przede wszystkim są w stanie nimi manipulować.

Czy autor chce nam powiedzieć, że może się zdarzyć, że to maszyny będą mądrzejsze od ludzi? Czy tak szybki rozwój technologii doprowadzi kiedyś do tego, że człowiek zostanie przechytrzony przez stworzoną przez siebie maszynę?

Wykreowany przez Pielewina świat nie jest wcale optymistyczny i pokazuje upadek ludzkich wartości – mimo rozwoju technologii nie jesteśmy wcale lepszymi ludźmi – wykorzystujemy postęp technologiczny w samolubnych celach, do prowadzenia wojen i zakłamywania rzeczywistości. Ludzie bez technologii są w rzeczywistości tacy sami jak Orkowie, dzicy i zagubieni, do czego nie chcą się jednak przyznać – czy nie tak jest w naszym świecie? Ludzie, którzy mają więcej, zawsze uważają się za lepszych – więcej pieniędzy, więcej władzy równa się lepszy człowiek. Książka ta uświadamia, że to takie samo złudzenie jak Bizantium – zepsute od środka, a piękne z zewnątrz.

Książka Pielewina zmusza nas do refleksji na czym polega wolność, jaki wpływ ma na nas technologia i rozwój, a także polityka i media, kreujące obraz świata. Pokazuje, że musimy mieć otwarty umysł i potrafić samodzielnie ocenić rzeczywistość, aby różnić się od maszyn z wgranymi algorytmami i scenariuszami działania i dzięki temu być naprawdę wolnymi. A przede wszystkim każe nam się zastanowić, jakie skutki może przynieść zbytni rozwój technologii, który powoli zaczyna przekraczać pewne granice.

„SNUFF”, to także językowo majstersztyk, bo mimo objętości, od początku do końca trzyma żwawe tempo dzięki dialogom, ale też wciągającej narracji głównego bohatera. Poza tym osobne ukłony należą się tłumaczowi Aleksandrowi Janowskiemu, który fantastycznie oddał klimat autorskich treści oraz wydawnictwu Psychoskok, które odważyło się wydać tę niełatwą pozycję.